Η τεχνολογία έχει «κλέψει» από τα παιδιά την ικανότητα να... κρατούν το μολύβι τους

                                                                                  

Ολοένα και περισσότερα παιδιά δυσκολεύονται να κρατήσουν σωστά στο χέρι τους μολύβια ή στυλό, εξαιτίας της εκτεταμένης χρήσης της τεχνολογίας, επισημαίνουν διακεκριμένοι παιδίατροι στη Βρετανία.

Όπως σημειώνει η Νάνσυ Κουλούρα σε δημοσίευμά της στο protothema.gr, η υπερβολική χρήση τηλεφώνων και τάμπλετ με οθόνη αφής αποτρέπει την ανάπτυξη των μυών στα δάχτυλα των παιδιών, με αποτέλεσμα να μην μπορούν ούτε να συγκρατήσουν ούτε να χειριστούν σωστά τα απαραίτητα «εργαλεία» κάθε μαθητή: το μολύβι και το στυλό.

«Τα παιδιά δεν έρχονται πλέον στο σχολείο έχοντας δυνατά και ευλύγιστα δάχτυλα, όπως γινόταν πριν από δέκα χρόνια. Πλέον, τους δίνουμε ένα μολύβι για να γράψουν αλλά δεν μπορούν να το κρατήσουν επειδή τους λείπουν βασικές δεξιότητες.

Προκειμένου να πιάσεις σωστά ένα μολύβι και να το κινήσεις, πρέπει να μπορείς να ελέγχεις σε μεγάλο βαθμό τους μύες στα δάχτυλά σου. Τα παιδιά χρειάζονται ευκαιρίες για να αναπτύξουν αυτές τις δεξιότητες», εξηγεί η παιδίατρος Σάλι Πέιν, επικεφαλής του ιδρύματος Heart of England του εθνικού συστήματος υγείας της Αγγλίας.

Το πρόβλημα, σύμφωνα με την Δρ. Πέιν, είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει δραματικά η καθημερινότητα των παιδιών και τα παιχνίδια στα οποία αφιερώνουν τον χρόνο τους. «Είναι ευκολότερο να χαρίσεις σε ένα παιδί ένα iPad απ' ότι να το ενθαρρύνεις να παίξει με τουβλάκια, να κάνει χαρτοκοπτική ή να ασχοληθεί με κάποια δραστηριότητα που θα το βοηθήσει να αναπτύξει τους μύες των χεριών του», επισημαίνει η ίδια.

alfavita.gr

Αναπτυξιακά ορόσημα για τις δεξιότητες προγραφής και γραφής

Σήμερα θα μιλήσουμε για τα αναπτυξιακά ορόσημα που κατακτά ένα παιδί μέχρι να επιτύχει μια ώριμη και ολοκληρωμένη γραφοκινητική διαδικασία.

Στο παρελθόν είχαμε μιλήσει για το Τι πρέπει να έχει κατακτήσει ένα παιδί πριν το γράψιμο. Σημαντικές δεξιότητες για να λειτουργεί αποτελεσματικά στη γραφοκινητική διαδικασία.  

Πότε, όμως, κάνει τι...?

 Προγραφικές δεξιότητες

10-12 μηνών: Μουντζουρογράφημα σε χαρτί. Τα παιδιά δοκιμάζουν τη χρήση των μολυβιών/μαρκαδόρων και μουντζουρώνουν διάφορες επιφάνειες.

2 ετών: Μίμηση γραμμών. Τα παιδιά είναι σε θέση να μιμηθούν οριζόντιες, κάθετες και κυκλικές γραμμές.

3 ετών: Αντιγραφή γραμμών. Τα παιδιά είναι σε θέση να αντιγράψουν οριζόντια και κάθετη γραμμή, καθώς και το σχήμα του κύκλου.

4-5 ετών: Αντιγραφή σχημάτων και φορμάρισμα γραμμάτων. Τα παιδιά είναι σε θέση να αντιγράψουν ένα σταυρό, μια δεξιά πλάγια γραμμή, ένα τετράγωνο, μια αριστερή διαγώνια γραμμή, ένα Χ, κάποια γράμματα/αριθμούς, και ίσως είναι έτοιμα να γράψουν το όνομά τους.

5-6 ετών: Σχήματα και γράμματα. Τα παιδιά αντιγράφουν ένα τρίγωνο, γράφουν το όνομά τους και αντιγράφουν περισσότερα κεφαλαία και πεζά γράμματα.

Γραφοκινητικές δεξιότητες στο σχολείο

Στην ηλικία των 6 ετών μπορούν, πλέον, να γράψουν το όνομά τους και τα γράμματα της αλφαβήτου. Παρακολουθώντας την πρώτη τάξη του Δημοτικού μπορούν να διακρίνουν και να αναπαράγουν τα κεφαλαία και πεζά γράμματα, να γράφουν και να αντιγράφουν μικρές λεξούλες. Επιπλέον, έχουν αρχίσει να μετατρέπουν κάποια κεφαλαία γράμματα σε πεζά και αντίστροφα.

Στην ηλικία των 7ετών φορμάρμουν ικανοποιητικά τα γράμματά τους και μπορούν να γράψουν ολοκληρωμένες προτάσεις. Χρησιμοποιούν τα σημεία στίξης και αντιγράφουν επαρκώς από χαρτί σε χαρτί και από τον πίνακα στο χαρτί τους. Επίσης, μπορούν να διακρίνουν τα γράμματα και αριθμούς που μοιάζουν μεταξύ τους (π.χ. ε με 3).


Θα σας υπενθυμίσω, μιας και είναι σημαντικό, πως κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό. Στην περίπτωση που δεν συνυπάρχουν άλλες δυσκολίες ΜΗΝ πιέζετε τα παιδιά να γράψουν όταν δεν είναι έτοιμα για αυτό. Δώστε τους την ευκαιρία να εισέλθουν ομαλά σε αυτή τη διαδικασία για να μπορέσουν αργότερα να ευχαριστιούνται τη δράση στον συγκεκριμένο τομέα. Αφήστε τα παιδιά να εξερευνήσουν τον κόσμο με το δικό τους μοναδικό τρόπο...  

Παίζοντας, ζωγραφίζοντας, γράφοντας, μαθαίνοντας...

Αν παρατηρήσετε εσείς ή/και οι νηπιαγωγοί/δάσκαλοι του παιδιού πως δεν εξελίσσεται με βάση το αναμενόμενο απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό για αξιολόγηση. Όσο νωρίτερα αρχίσει μια παρέμβαση, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι!

Όλγα Καμπιώτη, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια

Παιδί και Εργοθεραπεία

Τι πρέπει να έχει κατακτήσει ένα παιδί πριν τη γραφή;

Πολλοί γονείς έρχονται στο τμήμα Εργοθεραπείας με κύριο αίτημα:

"Να μάθει το παιδί μου να γράφει!".

Δεν χρειάζεται ένα παιδί να πάρει μόνο ένα μολύβι για να γράψει.

Υπάρχουν αρκετές δεξιότητες και ορόσημα που πρέπει να έχει κατακτήσει ένα παιδί προτού αρχίσει να γράφει!!
Οπότε ας δώσουμε χρόνο στα παιδιά, αλλά και στους Εργοθεραπευτές που ασχολούνται με παιδιά, να εξελίξουν και να εδραιώσουν βασικές δεξιότητες..

Αισθητικοκινητικά στοιχεία που επηρεάζουν την γραφή

Αισθητηριακά

    Απτικά και ιδιοδεκτικά: Δίνουν πληροφορίες όσον αφορά την λαβή του εργαλείου γραφής, της γόμας, της επιφάνειας και του μέσου γραφής.
    Οπτικά: Επιτρέπει την σάρωση της γραμμής, διατήρηση της οπτικής αναζήτησης, και εστίαση σε σταθερό κείμενο και σχηματισμό των γραμμάτων.
    Κιναίσθηση: Παρέχει επανατροφοδότηση σχετικά με την έκταση, το βάρος και την κατεύθυνση της κίνησης, επιτρέποντας κατάλληλη πίεση στο μολύβι και κατευθύνοντας το εργαλείο γραφής.
    Σταθερότητα σχήματος: Καθιστά ικανό το παιδί να διακρίνει ανάμεσα στους αριθμούς, τα γράμματα, και τις λέξεις που μοιάζουν.
    Θέση στον χώρο: Επηρεάζει την τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των γραμμάτων, των λέξεων και των αριθμών, την τοποθέτηση των γραμμάτων πάνω και ανάμεσα στις γραμμές, και την χρησιμοποιηση καταλλήλως των περιθωρίων.
    Οπτικό κλείσιμο: Καθιστά ικανό το παιδί να ορίσει ποιά γράμματα έχουν σχηματιστεί πλήρως .

Νευρομυικά

    Μυικός τόνος: Επιτρέπει την διατήρηση του παιδιού σε όρθια θέση, καθώς και την σταθερότητα και κινητικότητα του άνω άκρου.
    Δύναμη: Το παιδί πρέπει να έχει τη δυνατότητα μιας σταθερής σύλληψης και θέσης του εργαλείου γραφής κατά τη διάρκεια του χρόνου.
    Στασικός έλεγχος: Επηρρεάζει την ικανότητα του παιδιού να κάνει ορθοστατικές προσαρμογές κατά την γραφή σε διάφορες θέσεις.

Κινητικά

    Πέρασμα της μέσης γραμμής του σώματος: Βοηθάει στην γραφή σε ένα οριζόντιο επίπεδο διασχίζοντας τη μέση γραμμή του σώματος χωρίς διακοπή ή διάσπαση της προσοχής.
    Αμφίπλευρη οργάνωση: Δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να χρησιμοποιήσει συμμετρικές και ασύμμετρες κινήσεις του χεριού, έτσι ώστε να κρατάει το εργαλείο γραφής και να σταθεροποιεί το χαρτί.
    Πλευρίωση: Επιτρέπει την κυριαρχία και σταθερότητα του ενός χεριού για την γραφή.
    Πράξη: Επηρεάζει την ικανότητα σχεδίασης, ακολουθίας και εκτέλεσης της μορφής των γραμμάτων και προετοιμάζει για την δημιουργία των λέξεων.
    Λεπτός συντονισμός και ιδιαίτερα στους χειρισμούς της άκρας χείρας: Παρέχει την κινητικότητα του μολυβιού από την παλάμη στα δάχτυλα, προσαρμόζοντας τον άξονα του μολυβιού στα δάχτυλα για γράψιμο (κάθετη μετατόπιση) και στροφή του μολυβιού για σβήσιμο (σύνθετη περιστροφή).
    Οπτικοκινητικός συντονισμός: Eπιδράει στην ικανότητα αναπαραγωγής γραμμάτων και αριθμών με ακρίβεια, του χρωματίσματος εντός ορίων ενός πλαισίου και της ιχνηλασίας.

Πηγή: Occupational Therapy for children, J. Case-Smith, A.S. Allen, P.N. Pratt

Όλα τα παραπάνω είναι σημαντικά για την ωρίμανση και την εξέλιξη μιας αποτελεσματικής διαδικασίας γραφής. Είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ο εργοθεραπευτής να αναγνωρίζει κατά την αξιολόγηση, που υπολείπεται ή δυσκολεύεται ένα παιδί και δεν αποδίδει ικανοποιητικά στην γραφή ή αν έχει Δυσγραφία, αλλά εξίσου ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ είναι και ο γονιός να κατανοήσει τα στάδια που χρειάζονται για την βελτίωση της γραφοκινητικότητας του παιδιού του. Η συμμετοχή του γονιού και η συνεργασία του με τον εργοθεραπευτή είναι απαραίτητα για την βελτίωση των δεξιοτήτων του παιδιού.

Όλγα Καμπιώτη, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια

http://paidikaiergotherapeia.blogspot.gr/

Δραστηριότητα προγραφής

Άλλη  μια  δραστηριότητα προγραφής  για τα παιδάκια  της τάξης μου, που έφτιαξα  με  χαρτόνι  , το οποίο στο τέλος  πλαστικοποίησα . Όπως βλέπετε  έχω σχεδιάσει  κάποιες γραμμές  που θα πρέπει  τα παιδιά  να  ακολουθήσουν  γράφοντας    με  το μαρκαδόρο τους πάνω  στο πλαστικό , το οποίο  μπορεί  να  καθαριστεί - μετά  το τέλος της  άσκησης -   με ένα μωρομάντηλο. Σε  κάθε πλευρά σχεδιάσα και  διαφορετικούς  σχεδιασμούς , όπως ευθείες  γραμμές , ζικ ζακ  κλπ.

Μια  δραστηριότητα που θα πραγματοποιούμε συχνά πυκνά  - μεταξύ   άλλων - ώστε  να προετοιμαστούν  τα παιδιά  για  την γραφή.

10 Παιχνίδια Εξάσκησης Δακτύλων

Ασκήσεις για να διευκολυνθεί η εξάσκηση των δακτύλων που είναι απαραίτητα για την γραφή και το ψαλίδι είναι οι εξής :
-Με σπρέι το παιδί καταβρέχει μία επιφάνεια πιέζοντας το με τον δείκτη
-Με τσιμπιδάκια - λαβίδες  να σηκώσει χάρτινα μπαλάκια
-Να πιάνει φασόλια , φακές ή πινέζες μία – μία
-Να φτιάξει μπάλα με το ένα χέρι από χαρτί
-Τοποθέτηση κερμάτων σε κουμπαρά ( να κρατά πολλά μαζί στην χούφτα )
-Σε μια λεκάνη με νερό ρίχνουμε πολλά νομίσματα. Το παιδί πρέπει να τα βγάλει ένα ένα πιάνοντας τα με τον αντίχειρα και τον δείκτη
-Παιχνίδια με πλαστελίνη
-Ζητήστε από το παιδί να βάλει μανταλάκια γύρω γύρω από ένα κουτί
-Nα φτιάξει ένα πύργο με γόμες κρατώντας αυτές με τον αντίχειρα και τον δείκτη
-Ενώ έχει στην παλάμη πολλά αντικείμενα να αφήνει ένα ένα να πέφτουν

ΣΟΦΙΑ Μ. ΚΟΥΛΟΥΡΗ
ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ S.I.
www.anaptixipaidiou.gr

Από  το  Ιστολόγιο  Ανάπτυξη  παιδιού