Τι πρέπει να έχει κατακτήσει ένα παιδί πριν τη γραφή;

Πολλοί γονείς έρχονται στο τμήμα Εργοθεραπείας με κύριο αίτημα:

"Να μάθει το παιδί μου να γράφει!".

Δεν χρειάζεται ένα παιδί να πάρει μόνο ένα μολύβι για να γράψει.

Υπάρχουν αρκετές δεξιότητες και ορόσημα που πρέπει να έχει κατακτήσει ένα παιδί προτού αρχίσει να γράφει!!
Οπότε ας δώσουμε χρόνο στα παιδιά, αλλά και στους Εργοθεραπευτές που ασχολούνται με παιδιά, να εξελίξουν και να εδραιώσουν βασικές δεξιότητες..

Αισθητικοκινητικά στοιχεία που επηρεάζουν την γραφή

Αισθητηριακά

    Απτικά και ιδιοδεκτικά: Δίνουν πληροφορίες όσον αφορά την λαβή του εργαλείου γραφής, της γόμας, της επιφάνειας και του μέσου γραφής.
    Οπτικά: Επιτρέπει την σάρωση της γραμμής, διατήρηση της οπτικής αναζήτησης, και εστίαση σε σταθερό κείμενο και σχηματισμό των γραμμάτων.
    Κιναίσθηση: Παρέχει επανατροφοδότηση σχετικά με την έκταση, το βάρος και την κατεύθυνση της κίνησης, επιτρέποντας κατάλληλη πίεση στο μολύβι και κατευθύνοντας το εργαλείο γραφής.
    Σταθερότητα σχήματος: Καθιστά ικανό το παιδί να διακρίνει ανάμεσα στους αριθμούς, τα γράμματα, και τις λέξεις που μοιάζουν.
    Θέση στον χώρο: Επηρεάζει την τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των γραμμάτων, των λέξεων και των αριθμών, την τοποθέτηση των γραμμάτων πάνω και ανάμεσα στις γραμμές, και την χρησιμοποιηση καταλλήλως των περιθωρίων.
    Οπτικό κλείσιμο: Καθιστά ικανό το παιδί να ορίσει ποιά γράμματα έχουν σχηματιστεί πλήρως .

Νευρομυικά

    Μυικός τόνος: Επιτρέπει την διατήρηση του παιδιού σε όρθια θέση, καθώς και την σταθερότητα και κινητικότητα του άνω άκρου.
    Δύναμη: Το παιδί πρέπει να έχει τη δυνατότητα μιας σταθερής σύλληψης και θέσης του εργαλείου γραφής κατά τη διάρκεια του χρόνου.
    Στασικός έλεγχος: Επηρρεάζει την ικανότητα του παιδιού να κάνει ορθοστατικές προσαρμογές κατά την γραφή σε διάφορες θέσεις.

Κινητικά

    Πέρασμα της μέσης γραμμής του σώματος: Βοηθάει στην γραφή σε ένα οριζόντιο επίπεδο διασχίζοντας τη μέση γραμμή του σώματος χωρίς διακοπή ή διάσπαση της προσοχής.
    Αμφίπλευρη οργάνωση: Δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να χρησιμοποιήσει συμμετρικές και ασύμμετρες κινήσεις του χεριού, έτσι ώστε να κρατάει το εργαλείο γραφής και να σταθεροποιεί το χαρτί.
    Πλευρίωση: Επιτρέπει την κυριαρχία και σταθερότητα του ενός χεριού για την γραφή.
    Πράξη: Επηρεάζει την ικανότητα σχεδίασης, ακολουθίας και εκτέλεσης της μορφής των γραμμάτων και προετοιμάζει για την δημιουργία των λέξεων.
    Λεπτός συντονισμός και ιδιαίτερα στους χειρισμούς της άκρας χείρας: Παρέχει την κινητικότητα του μολυβιού από την παλάμη στα δάχτυλα, προσαρμόζοντας τον άξονα του μολυβιού στα δάχτυλα για γράψιμο (κάθετη μετατόπιση) και στροφή του μολυβιού για σβήσιμο (σύνθετη περιστροφή).
    Οπτικοκινητικός συντονισμός: Eπιδράει στην ικανότητα αναπαραγωγής γραμμάτων και αριθμών με ακρίβεια, του χρωματίσματος εντός ορίων ενός πλαισίου και της ιχνηλασίας.

Πηγή: Occupational Therapy for children, J. Case-Smith, A.S. Allen, P.N. Pratt

Όλα τα παραπάνω είναι σημαντικά για την ωρίμανση και την εξέλιξη μιας αποτελεσματικής διαδικασίας γραφής. Είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ο εργοθεραπευτής να αναγνωρίζει κατά την αξιολόγηση, που υπολείπεται ή δυσκολεύεται ένα παιδί και δεν αποδίδει ικανοποιητικά στην γραφή ή αν έχει Δυσγραφία, αλλά εξίσου ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ είναι και ο γονιός να κατανοήσει τα στάδια που χρειάζονται για την βελτίωση της γραφοκινητικότητας του παιδιού του. Η συμμετοχή του γονιού και η συνεργασία του με τον εργοθεραπευτή είναι απαραίτητα για την βελτίωση των δεξιοτήτων του παιδιού.

Όλγα Καμπιώτη, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια

http://paidikaiergotherapeia.blogspot.gr/

Ασκήσεις δεξιοτήτων στην καθημερινή ζωή

Ένα ακόμη αυτοσχέδιο παιχνίδι , στο οποίο τα παιδιά μαθαίνουν να ανοίγουν και να κλείνουν πλαστικά σκεύη και να βιδώνουν και να ξεβιδώνουν μπουκάλια .

Μια απλή και εύκολη διαδικασία κατασκευής με την χρήση πλαστικών μπουκαλιών νερού και άλλων πλαστικών μπωλ και θήκης οδοντογλυφίδων. Εννοείται ότι στην θέση τους μπορούν να τοποθετηθούν διαφορετικά είδη κουτιών με διαφορετικά σκεπάσματα .

Αυτοσχέδιο παιχνίδι συναρμολόγησης : Χιονάνθρωπος

Με μπάλες φελιζόλ και χριτς χρατς έφτιαξα ένα  παιχνίδι συναρμολόγησης ενός χιονάνθρωπου , που τα παιδιά πολύ ευχαριστήθηκαν .
Επιπλέον στοιχεία που πρόσθεσα ήταν ένα μαύρο καπέλο και ένα κασκόλ με μια λωρίδα καφέ τσόχας.
Σε μια βάση επίσης κόλλησα χριτς χρατς , όπως και στις δυο μπάλες  (μικρή- μεγάλη) που θα αποτελούσαν το σώμα του χιονάνθρωπου. Χαρακτηριστικά στο κεφάλι μάτια και στόμα και στο σώμα κουμπάκια με μαρκαδόρο ανεξίτηλο.

Xιονονιφάδες με τη χρήση λαβίδας

Ο Χειμώνας έφτασε αγαπημένοι μου φίλοι και οι πρώτες χειμερινές  χειροτεχνίες των παιδιών κάνουν την εμφάνιση τους. 

Νέα εποχή , νέα χαρακτηριστικά.

Μιλήσαμε για το χιόνι και ακολούθως περάσαμε στην  συγκεκριμένη κατασκευή με την χρήση λαβίδας με την οποία ένοιωσαν μεγάλη ικανοποίηση για αυτή τους την κατάκτηση.

Χιονονιφάδες με μπάλες βαμβακιού , σύννεφα από αλουμινόχαρτο και το στρωμένο  χιόνι στην γη με λευκή μπογιά.

Αρχικά τους δόθηκε ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο το οποίο τους ζητήθηκε να τσαλακώσουν και στη συνέχεια κόλλησαν στο πάνω μέρος του χαρτονιού.

Μετά με τη χρήση λαβίδας έπιαναν τις μπαλίτσες βαμβακιού και τις κολλούσαν  στο σημείο που είχα βάλει υγρή κόλλα .

Στο τέλος με το δείκτη του χεριού άπλωσαν λευκή μπογιά για το χιόνι στο κάτω μέρος .

Πάντα σε επαφή με τη φύση...

 Τις προάλλες τα παιδιά πάντα στα πλαίσια του Φθινοπώρου , έφτιαξαν κατασκευές με φυσικά υλικά.
Στις πρώτες φωτό με ένα φύλλο δημιούργησαν τον <<Κύριο Φύλλο>> .
Την προηγούμενη μέρα  άπλωσαν κόλλα κρυσταλλιζέ με την βοήθεια ενός πινέλου  σε ένα φύλλο εποχής. Την επόμενη μέρα κόλλησαν πάνω  τους δυο ματάκια από άσπρα φασόλια , μυτούλα από φακές, και στόμα με κολοκυθόσπορο ..Και τα μαλλιά με ένα ξεραμένο και σγουρό φύλλο.

Μια διαδικασία που τα βοήθησε να μάθουν και την θέση των χαρακτηριστικών σε ένα πρόσωπο (όπως είναι τα μάτια, η μύτη , το στόμα και τα μαλλιά. ) παρατηρώντας συνάμα - και εφόσον χρειαζόταν -  τα δικά τους χαρακτηριστικά. (π.χ το στόμα είναι κάτω από την μύτη , τα μαλλιά πάνω από τα μάτια κλπ). Τα παιδιά ελεύθερα έδειξαν το σημείο που θα κολλήσουν τα διάφορα φυσικά υλικά και γιαυτό βλέπουμε να μην είναι ομοιόμορφα όλα τα φύλλα όσον αφορά πάντα το παρουσιαστικό του <<κυρίου Φύλλου>>.
Στο τέλος της ίδιας μέρας με την τεχνική του τυπώματος (με ένα κομμάτι αλουμινόχαρτου) έφτιαξαν το φόντο πάνω σε ένα τετράγωνο χαρτόνι χαρτοκιβωτίου με την χρήση νερομπογιάς στα χρώματα του Φθινοπώρου.

Στις τελευταίες φώτο , μια άλλη ημέρα , τα παιδιά  το καθένα χωριστά έβαψαν με τα ανάλογα χρώματα ένα μεγάλο  πράσινο φύλλο πορτοκαλιάς και ένα μικρότερο φύλλο δάφνης. Στο τέλος όλα συγκεντρώθηκαν γύρω από το τραπέζι και ένα ένα βοηθούσε να ολοκληρωθεί η ομαδική πλέον εργασία. Ξεκινήσαμε με τον κορμό του δέντρου και στην συνέχεια κάθε παιδάκι κολλούσε τα βαμμένα φύλλα του στην θέση που το ίδιο επέλεγε πάνω στο δέντρο ή και κάτω από το δέντρο.
Η ομαδική εργασία των παιδιών έτσι ολοκληρώθηκε και πήρε την θέση της πίσω από την πόρτα της τάξης μας.

Project : << Χειροτεχνούμε αγαπημένα μας τραγουδια >>

Την προηγούμενη εβδομάδα ξεκίνησα στην τάξη μου το project : << " Χειροτεχνούμε" κάποια από τα αγαπημένα τραγούδια μας>> που είχε πολύ ανταπόκριση από τα παιδιά. Μάλιστα κάποια από τα τραγούδια που λέμε στην "παρεούλα" και που τα παιδιά δεν είχαν ακόμη μάθει καλά , με αφορμή αυτό το project τα έμαθαν πλέον απέξω. Κάποια από τα αγαπημένα μας τραγούδια είναι <<Η κουκουβάγια>> , <<Η μικρή αράχνη>> , <<Αχ ένα κουνούπι>> . Στο τέλος η εργασία ολοκληρώνεται με τους στίχους του τραγουδιού γραμμένους σε ένα λευκό χαρτί .

Ξεκινήσαμε με την κουκουβάγια , συνεχίσαμε με την μικρή αράχνη και σήμερα φτιάξαμε το κουνουπάκι. Και έπεται συνέχεια..

Και να  κάποια από τα  τραγουδάκια μας αποτυπωμένα στο χαρτί με την χρήση άχρηστων υλικών αλλά και υλικών εμπορίου :

Η παρακάτω  χειροτεχνια αφορά το τραγούδι με το κουνούπι , ένα επίσης αγαπητό τραγούδι στα παιδιά.

ΤΟ ΚΟΥΝΟΥΠΙ

Τον  Δράκο της Λιλλιπούπολης εργασία από την συναδέλφο μου 

Αγγελική

Ο ΔΡΑΚΟΣ

Η ΚΟΥΚΟΥΒΑΓΙΑ

Η ΜΙΚΡΗ ΑΡΑΧΝΗ

Xειροτεχνία για το τραγούδι <<Περπατώ περπατώ εις το δάσος όταν ο λύκος δεν είναι δω>>, που επίσης πραγματοποίησε  η συνάδελφος μου  μαζί με τα παιδάκια μας.

Και κάπου εδώ τελείωσε το project μας  .

Στο τελικό στάδιο θα γίνει βιβλιοδεσία , όπως σας είπα και πιο πάνω και τα παιδιά φεύγοντας για το σπίτι θα το πάρουν μαζί τους. 

 Είναι πιστεύω μια καλή ευκαιρεία για να έρθουν κοντά γονείς και παιδιά , να μιλήσουν για θέματα που αφορούν τα συγκεκριμένα ζώα , το σπιτάκι τους , τα χαρακτηριστικά τους , αλλά και να τραγουδήσουν μαζί μια και οι στίχοι αυτών των  τραγουδιών είναι διαθέσιμοι  πλέον για τους ενήλικες . 

Eυχαριστώ την συνάδελφο μου Αγγελική για αυτό το ταξίδι που κάναμε μαζί

σε αυτό το project. 

Η Προσευχή των παιδιών το 1940

Στον καιρό που η Πατρίδα μας πολεμούσε κατά του Άξονα (1940) ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρύσανθος είχε συντάξει την ακόλουθη προσευχή, για να τη μάθουν απ’ έξω και να τή λένε οι μικροί μαθητές της πατρίδας μας στον καιρό του ελληνοϊταλικού πολέμου.

.
                                   ΠΡΟΣΕΥΧΗ

.
Κύριε Ιησού Χριστέ, που αγαπάς τόσο πολύ όλα τά παιδιά τον κόσμου, Σε παρακαλούμε  άκουσε την προσευχή μας:

Δέξου τις ευχαριστίες μας, γιατί γεννηθήκαμε από Χριστιανούς γονείς και είμαστε Έλληνες και γιατί έστειλες κοντά μας, εκτός απ’ τους γονείς μας, ανθρώπους πού μας αγαπούν και μας φροντίζουν.

Σε ευχαριστούμε γιά τις ομορφιές πού έχει η φύση, το λαμπρό ήλιο, τόν καθαρό αέρα, τά ώραία λουλούδια. Σε ευχαριστούμε γιά τήν τροφή πού τρώμε, τά ρούχα πού φοράμε, τά γράμματα πού μαθαίνουμε. Σέ ευχαριστούμε γιά τή δύναμη και τή βοήθεια πού δίνεις στό Στρατό μας και Σέ παρακαλούμε νά είσαι πάντα μαζί του και νά τόν προστατεύεις.

Σέ παρακαλούμε, συγχώρεσε μας, αν Σέ κάνουμε καμιά φορά να λυπάσαι γιατί δεν είμαστε τόσο καλοί, όσο Εσύ θά επιθυμούσες, και βοήθησε μας νά κάνουμε μέ χαρά τό θέλημα τό δικό Σου.

Σέ παρακαλούμε, στις ημέρες αυτές του πολέμου, φύλαξε από κάθε κακό τους γονείς μας, τους δασκάλους μας, τους συμμαθητές μας, τό μέρος πού μένουμε και ολόκληρη τήν Ελλάδα μας. βοήθησε, Κύριε, τήν πατρίδα μας νά τελειώσει τόν αγώνα μας με ΝΙΚΗ, και χάρισε σε ολόκληρο τόν κόσμο Σου τήν ειρήνη, τή δικαιοσύνη, τήν αγάπη. ΑΜΗΝ.

Πηγή : ΑΝΤΕΧΟΥΜΕ

Σχολικό Λεωφορείο - Φάκελος Εργασιών

Ο φάκελος που εικονίζεται στις φωτογραφίες ετοιμάστηκε για το μικρό Γιάννη , που θα πήγαινε να μείνει σε μια άλλη περιοχή της Ελλάδας .

Τον Γιάννη , όπως και όλα τα παιδάκια μας τον αγαπήσαμε και τον αγαπάμε και στεναχωρηθήκαμε που θα έφευγε από το σχολείο μας για να πάει σε ένα άλλο σχολείο..αλλά τι να κάνουμε η ζωή τα έχει αυτά.

Για τον Γιάννη λοιπόν , ετοίμασα αυτόν τον φάκελο <<σχολικό λεωφορείο>> με τις εργασίες που είχε κάνει μέχρι τώρα καθώς και με ζωγραφιές δώρο από τα παιδιά της τάξης μας.

Στο πίσω μέρος όπως μπορείτε να δείτε έφτιαξα μια θήκη για να τοποθετηθεί το δωράκι για το Γιάννη .Ένα κουτί νερομπογιές.

Στο εσωτερικό του φακέλου άλλη μια θήκη από χαρτόνι κάνσον για τις εργασίες του .

Ο φάκελος αυτός απέκτησε προσωπικό χαρακτήρα μιας και στην μπροστινή όψη έγραψα το όνομα του παιδιού.

Γιάννη , με όλη μας την αγάπη, 

να έχεις καλή πρόοδο!

Σε αγαπάμε!

" Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι "

Σήμερα την ώρα της χαλάρωσης τα παιδιά παρακολούθησαν για δεύτερη φορά  σε βίντεο το παραμύθι με τίτλο : " Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι " , του Ευγένιου Τριβιζά.

Ένα όπως έχει αποδειχθεί αγαπημένο παραμύθι για τα παιδάκια μας , αφού το διάλεξαν ανάμεσα σε  άλλα που κατά καιρούς βλέπουμε..

Με ένα βασικό μήνυμα που είναι  "Να μην εγκαταλείπουμε τα όνειρα μας , όσα εμπόδια ή  σειρήνες  της ζωής  συναντήσουμε  στον δρόμο μας! "  Και πως,

" Κάπου παρακάτω μας περιμένει η χαρά και η ικανοποίηση από την επίτευξη των στόχων μας, αρκεί να συνεχίσουμε την προσπάθεια" 

Για μικρούς και μεγάλους 

 και για όλες τις εποχές!

" Ανοίγω κουτιά μεγάλα και μικρά "

Και σήμερα στην τάξη , για τρίτη ημέρα , παίξαμε ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών.

Έχοντας μαζέψει τις προηγούμενες μέρες  πολλά κουτιά διαφορετικών
μεγεθών και σχημάτων έδωσα στα παιδιά από ένα κουτί κλειστό και τους ζήτησα να ψάξουν να δουν  μήπως βρουν  μέσα ένα παιχνιδάκι. Μετρώντας ως το 3, τα παιδιά ξεκινούν την διερεύνηση όλο
περιέργεια και χαρά!

 Εδώ το παιχνίδι μας  είναι μια διακοσμητική πεταλουδίτσα. Στην συνέχεια αφού όλα έχουν ανοίξει το κουτί τους ,τους ζητάω να το κλείσουν  (σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να τους δείξω το τρόπο) Στο μεταξύ έχουμε βρεί ποιο παιδί βρήκε τον <<θησαυρό>> του Συνεχίζουν να ανοίγουν και να κλείνουν τα κουτιά τους (τους αρέσει πολύ η όλη διαδικασία) και κάποια στιγμή το ανταλάσσουν με τον διπλανό τους  ξεκινώντας πάλι το άνοιγμα- κλείσιμο. Στο τέλος τα ρωτάω να μου πουν ποιο παιδάκι έχει το  μεγαλύτερο κουτί και ποιο το μικρότερο και ποια παιδάκια έχουν το ίδιο. 

Μέσα από αυτό το αυτοσχέδιο παιχνίδι, τα παιδιά μαθαίνουν τη σημασία του παιχνιδιού ,ότι δηλαδή κάποιες φορές κερδίζουμε και κάποιες χάνουμε , μαθαίνουν να πειθαρχούν στους κανόνες του (μετράμε ως το 3 και ...ανοίγουμε τα κουτιά)  μαθαίνουν να ανταλλάσουν κάτι που έχουν στην κατοχή τους , για τον διαφορετικό τρόπο που μπορεί ένα κουτί να ανοιχθεί , ή να κλειστεί , παρατηρούν τα αντικείμενα και τα ταξινομούν βάσει των μεγεθών τους ( μικρότερο - μεγαλύτερο, ίδιο - διαφορετικό )

Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να εμπλουτιστεί και με άλλες ερωτήσεις που έχουν να κάνουν π.χ με  το βάρος ,  με τα υλικό κατασκευής τους (ξύλινο, πλαστικό)  κλπ ,κάτι που βέβαια μπορεί να πραγματοποιηθεί αργότερα μέσα στην χρονιά , αφού θα έχουν κατακτήσει τα παιδιά και  άλλες έννοιες.

Χειροτεχνίες για το Φθινόπωρο

Στην παρούσα ανάρτηση σας παρουσιάζω κάποιες από τις χειροτεχνίες για το Φθινόπωρο που πραγματοποίησα με τα παιδάκια της τάξης μου με την αρχή της σχολικής χρονιάς

όπως 

Φρούτα του Φθινοπώρου , βροχούλα, ουράνιο τόξο, ομπρέλα, σαλιγκάρια..κ"α

Μέσα από τις κουβεντούλες μας , τα παιδιά μαθαίνουν για πράγματα που τα περιβάλλουν , την εποχή που  τρώμε τα φρούτα και την αξία που έχουν στην διατροφή μας,  για φαινόμενα όπως η βροχή και το ουράνιο τόξο πότε τα βλέπουμε να  εμφανίζονται..( Όταν ο ουρανός γίνεται μαύρος , όταν τα σύννεφα γίνονται γκρι και μαύρα. Το ουράνιο τόξο βγαίνει στον ουρανό μετά την βροχή κλπ )

Μέσα από αυτές τις αναφορές τα παιδάκια μαθαίνουν  μεταξύ άλλων για το πριν και το μετά. Για την διαδοχή των εποχών (Η προηγούμενη εποχή ήταν το καλοκαίρι .Μετά το καλοκαίρι είναι το Φθινόπωρο κλπ) Επίσης γνωρίζουν την εικόνα τους , την ονομασία τους ,  το χρώμα τους ,τα χαρακτηριστικά τους και άλλα τόσα..!

Οι τεχνικές που πραγματοποιήσαμε για τις χειροτεχνίες αυτές , ήταν το τύπωμα, το κολάζ, το βάψιμο με την χρήση υλικών εμπορίου και πιο συχνά  των λεγόμενων άχρηστων υλικών (χάρτινα πιάτα, χαρτί συσκευασίας, καλαμάκια , οδοντογλυφίδες κλπ)

Τραγούδια  που λέμε αυτό τον καιρό - μεταξύ άλλων -  σχετιζόμενα με την εποχή είναι :

-  "Ανέβα Μήλο " (Παραδοσιακό- Μουσικοκινητικό)

- " Μήλο μου κόκκινο" (Παραδοσιακό - χορευτικό)

- " Η Βροχή τίκι τίκι στάζει " (Μουσικοκινητικό)

Και έχουμε συνέχεια..:-)

Επιστροφή στα "πάτρια" εδάφη

Στον δρόμο για την δουλειά

Να μαι και πάλι αγαπητοί φίλοι ! Επιστροφή στα << πάτρια>> εδάφη της μπλόγκοσφαιρας μετά από πολύ πολύ καιρό..
Η ζωή κάνει κύκλους ..Το ξέρετε και το ξέρουμε όλοι αυτό..!
Και χαίρομαι που σε αυτή την κυκλική διαδρομή περιστοιχίζομαι και πάλι από παιδιά..!  Αυτές τις άλλοτε χαρούμενες ,  άλλοτε λυπημένες φατσούλες , αλλά πάντοτε αληθινές...Αυτές τις αγνές ψυχούλες που ξέρεις ότι ότι και αν σου εκφράσουν είναι πέρα για πέρα αληθινό και γνήσιο..

Χριστουγεννιάτικες Κατασκευές για παιδιά by Beautifyour life

https://www.youtube.com/watch?v=GzONNGVxonM&feature=share

5 πράγματα που δεν ξέραμε για το μυαλό ενός μωρού

 

Αν δεν έχετε γίνει ακόμα γονείς, τότε είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν ξέρετε για το μυαλό ενός μωρού και που αν τα μάθετε θα εκπλαγείτε! Πάρτε μια γεύση…

1. Ο θηλασμός είναι μια υπερευαίσθητη διαδικασία
Είναι σε όλους μας γνωστό ότι ο θηλασμός είναι απόλυτα σημαντικός τόσο για τη μαμά όσο και για το μωρό. Όμως, ήξερες ότι… τα μωρά ρυθμίζουν τη δύναμη με την οποία θηλάζουν, ανάλογα με την προφανή ηδονή ή πρωτοτυπία της κατάστασης στην οποία βρίσκονται;
Μάλιστα, μία δυνατή τραχιά φωνή θα κάνει ένα μωρό να σταματήσει, ενώ μια μαλακή και οικεία φωνή θα το κάνει να θηλάζει γρηγορότερα και δυνατότερα. Έρευνες δείχνουν ότι το μωρό ευθύς μόλις γεννηθεί όχι μόνο βυζαίνει πιο δυνατά όταν ακούει τη φωνή της γυναίκας παρά άντρα, αλλά μάλιστα προτιμά τη φωνή της μητέρας του από άλλων γυναικών.

2. Τα μωρά δε βλέπουν καθόλου καλά
Η οπτική οξύτητα ενός νεογέννητου είναι πενήντα φορές μικρότερη απ’αυτή ενός ενήλικου ανθρώπου. Ακόμη και αυτή η όραση όμως καθιστά το βρέφος ικανό να ανταποκριθεί στις ανάγκες του δικού του μικρού κόσμου. Υπάρχουν ενδείξεις ότι πολύ νεαρά βρέφη προτιμούν να κοιτάζουν πρόχειρα σκίτσα προσώπων παρά μπερδεμένες παραλλαγές του ίδιου πάντα σχήματος. Η ενστικτώδης προσήλωση του βλέμματος σε πρόσωπα είναι πιθανόν να εξυπηρετεί τη ζωτική λειτουργία του δεσμού του γονέα με το παιδί.

3. Τα παιδιά γεννιούνται έτοιμα να μάθουν οποιαδήποτε γλώσσα
Όπως πρώτη παρατήρησε η επιστήμονας Janet Werker σε πειράματά της, το παιδί γεννιέται έτοιμο να μάθει οποιαδήποτε γλώσσα. Ακολούθως, η εμπειρία περιορίζει το ευρύ φάσμα των δυνατοτήτων του στη συγκεκριμένη γλώσσα που μαθαίνει. Η Werker ανακάλυψε ότι τα μωρά καθώς μαθαίνουν μία διάλεκτο χάνουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν όλους τους δυνατούς ήχους των γλωσσών. Η παρατήρηση αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι τη στιγμή της γέννησης ο εγκέφαλός μας διαθέτει άπειρες νευρικές συνάψεις οι οποίες επηρεαζόμενες από τις εμπειρίες του κάθε ατόμου αλλάζουν αναλόγως. Αυτός είναι και ο λόγος που το μυαλό του καθενός μας είναι τόσο ξεχωριστό και διαφορετικό από των υπολοίπων. Όλες οι αισθητικές εμπειρίες μας από τη στιγμή της γέννησης και μετά διαφέρουν ριζικά.

4. Το χαμόγελο της αναγνώρισης
Πριν τους 8-10 μήνες ζωής, το παιδί δεν είναι αρκετά ώριμο ώστε να αναγνωρίσει διαφορετικά πρόσωπα και να μπορέσει να θυμηθεί το παρελθόν. Τα παιδιά σε αυτή την περίοδο χαμογελούν συχνά και σε όλους. Αυτή η δυναμική αντίδραση δεν μπορεί να δηλώνει αναγνώριση ή και συναίσθημα. Το πιθανότερο είναι ότι αποτελεί αυτόματο αντανακλαστικό μηχανισμό που τοποθέτησε η φύση για να ενθαρρύνει τις προστατευτικές αντιδράσεις των ενηλίκων απέναντί του και τη σύσφιξη της σχέσης. Όμως, στο τέλος του πρώτου έτους, εμφανίζεται η ικανότητα αναγνώρισης και το άγχος του ξένου καθώς το παιδί αναπτύσσει αντιληπτικές και γνωστικές ικανότητες. Τότε, το χαμόγελο δεν είναι απλά ασυνείδητη απαίτηση για προστασία, αλλά γνήσια ένδειξη των συναισθημάτων του παιδιού. Ίσως το πρώτο χαμόγελο αληθινής ευχαρίστησης να σηματοδοτεί την ίδια τη γέννηση ενός νέου νου.

5. Η εμφάνιση του «εγώ» και της ηθικής γίνεται στους 18-20 μήνες
«Κάνετε ένα σημαδάκι με ρουζ στη μύτη μωρού τριών μηνών. Ύστερα βάλτε το μωρό μπροστά σε έναν καθρέφτη. Θα κοιτάξει το είδωλό του αλλά δε θ’αγγίξει τη μύτη του, γιατί δεν αναγνωρίζει το πρόσωπο που βλέπει για δικό του».
Τα παιδιά καταλαβαίνουν το νόημα του ειδώλου σε έναν καθρέφτη στους 18-20 μήνες, διότι τότε η συνείδηση του «εγώ» έχει ωριμάσει. Τότε, το παιδί που έχει ρουζ στη μύτη του, όταν κοιταχτεί στο καθρέφτη θα σηκώσει το χέρι να το αγγίξει.
Τον ίδιο καιρό κάνει την εμφάνισή του στο παιδί και το ηθικό αίσθημα. Τότε το νήπιο, όταν παρατηρήσει μία σπασμένη κούκλα, ή ένα κατεστραμμένο αυτοκινητάκι, ανησυχήσει και θα αναγνωρίσει την ύπαρξη λάθους. Το παιδί για πρώτη φορά αναγνωρίζει ότι υπάρχει μια ακεραιότητα στα πράγματα και αν αυτή θιγεί τότε μάλλον κάποιος έκανε κάτι «κακό». 

 

Briefingnews.gr

Συναισθηματική κακοποίηση : Μια αόρατη πληγή

Κείμενο: Κατερίνα Καρασάββα

Η εποχή μας έχει φέρει τα δικαιώματα των παιδιών στο προσκήνιο και οι περισσότεροι είμαστε πλέον ενημερωμένοι και εξοικειωμένοι με τους όρους σεξουαλική κακοποίηση και σωματική τιμωρία. Με τη βοήθεια της ενημέρωσης από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, τις ιστοσελίδες με θέματα ψυχολογίας και ανατροφής παιδιών και τα group για γονείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλοί γονείς παιδιά είναι αρκετά ευαισθητοποιημένοι για το θέμα. Συνήθως φανταζόμαστε ότι αυτός που κακοποιεί ένα παιδί είναι κάποιος τρομακτικός άνθρωπος, η εξαίρεση, και πως η κακοποίηση είναι κάτι που αργά ή γρήγορα θα αποκαλυφθεί. Σε ότι αφορά τη συναισθηματική κακοποίηση, τα όρια είναι αρκετά πιο ασαφή. Τι είναι συναισθηματική κακοποίηση; Είναι μόνο το να φωνάζουμε συστηματικά στο παιδί;
Ναι, οι φωνές και τα ουρλιαχτά στα παιδιά, το υπερβολικό μάλωμα είναι συναισθηματική κακοποίηση (όταν είναι συστηματική συμπεριφορά, όχι όταν σε μεμονωμένες, σπάνιες περιπτώσεις χάσουμε προσωρινά τον έλεγχο). Το παιδί τρομάζει, πληγώνεται, φοβάται, χάνεται, σταματάει να ακούει, και μαθαίνει σταδιακά ότι δεν αξίζει, επηρεάζεται δηλαδή σημαντικά η αίσθηση  του εαυτού του. Όμως η συναισθηματική κακοποίηση δεν είναι μόνο οι φωνές. Υπάρχουν και πολλές άλλες συμπεριφορές, όπου οι λέξεις και οι συναισθηματικοί εκβιασμοί γίνονται όπλα που πλήττουν το παιδί.
Μία τέτοια συμπεριφορά είναι η σιωπή. Ο γονιός που όταν δυσαρεστείται από το παιδί του “κρατάει μούτρα”, δεν του μιλάει, κάποιες φορές και για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι το παιδί να «συνετιστεί» και να ζητήσει συγνώμη. Προσποιείται ουσιαστικά ότι το παιδί δεν υπάρχει. Τα παιδιά νοιώθουν εγκατάλειψη, γίνονται σταδιακά άτολμα και δεν διεκδικούν  από φόβο μήπως χάσουν την αγάπη, την προσοχή και την εύνοια του γονέα.
Ας μιλήσουμε τώρα για μία άλλη κακοποιητική συμπεριφορά που είναι η συνεχής σύγκριση ανάμεσα στα παιδιά, με σκοπό να τα χειριστούν οι γονείς ώστε να κάνουν αυτό που θέλουν. Συγκρίνουν τα αδέρφια μεταξύ τους, ή το παιδί τους με οποιοδήποτε άλλο παιδί του περιβάλλοντος τους και πάντα η σύγκριση βρίσκει το δικό τους παιδί ανεπαρκές και κατώτερο. Μπορεί να τα συγκρίνουν για τη συμπεριφορά τους, για την εμφάνιση ή τις επιδόσεις τους, στο σχολείο και σε άλλες δραστηριότητες. Πολλές φορές ο διαχωρισμός ανάμεσα στα αδέρφια είναι τόσο έντονος , που βλάπτει και τα δύο παιδιά. Αυτό που “ευνοείται” από τη σύγκριση νοιώθει ένοχα και άβολα απέναντι στα αδέρφια του, και επίσης ο συνεχής έπαινος δεν το αφήνει να χτίσει μια πραγματική αυτό-εικόνα, και να μάθει να προσπαθεί και να βελτιώνεται. Το παιδί που θεωρείται από τους γονείς κατώτερο, αναπτύσσει μια αρνητική εικόνα για τον εαυτό του, νοιώθει «λίγο», χωρίς αξία και βιώνει έντονα την έλλειψη αγάπης και αποδοχής. Ένα ακόμη δυσάρεστο αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς των γονιών είναι ότι κάποιες φορές πλήττει σοβαρά τη σχέση ανάμεσα στα αδέρφια.
Υπάρχουν και πολλά ακόμα είδη συναισθηματικής κακοποίησης, όπως το να λένε οι γονείς συστηματικά ψέματα στα παιδιά, να σαμποτάρουν τις προσπάθειες τους να μεγαλώσουν και να αυτονομηθούν, να καταστρέφουν επίτηδες παιχνίδια ή αγαπημένα αντικείμενα των παιδιών τους για να τα τιμωρήσουν, να τρομοκρατούν τα παιδιά με διάφορους τρόπους (π.χ. θα φωνάξω τον αστυνόμο να σε  βάλει φυλακή) , να στερούν από το παιδί τα απαραίτητα κοινωνικά ερεθίσματα (φίλους, κοινωνικές εκδηλώσεις , εξόδους ) και πολλά άλλα, που έχουν ως κοινό παρονομαστή την σκόπιμη και επανειλημμένη ψυχολογική βία με σκοπό το χειρισμό και την “τιμωρία” των παιδιών.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να δοθεί σε μία ακόμα μορφή κακοποίησης που είναι μια από τις πιο δυσδιάκριτες ωστόσο εξαιρετικά βλαβερή. Αυτή δεν είναι άλλη από την παραμέληση. Παραμέληση είναι η συστηματική άρνηση να καλύψουν οι γονείς τις βιολογικές και συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών τους. Πολλές φορές φτάνουν στο σημείο να τα αγνοούν και να τους συμπεριφέρονται σαν η ίδια τους η παρουσία να αποτελεί ενόχληση. Συμβαίνει ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που οι γονείς βιώνουν οι ίδιοι ψυχολογικές δυσκολίες ή έχουν έντονη αμφιθυμία για το γονεϊκό τους ρόλο. Τα παιδιά νοιώθουν ασήμαντα, αόρατα, και μαθαίνουν και τα ίδια να παραμελούν τον εαυτό τους, ενώ μπορεί σαν απελπισμένη έκκληση για προσοχή, να αναπτύξουν ακραίες συμπεριφορές και να αποκτήσουν φοβίες και άλλα ψυχικά και σωματικά συμπτώματα.
Κλείνοντας, θα ήταν χρήσιμο να επαναλάβουμε εδώ δύο σημαντικά στοιχεία για την συναισθηματική κακοποίηση:

Α) Ότι είναι κάτι που συμβαίνει κατ’ εξακολούθηση και δεν αναφερόμαστε σε ένα μεμονωμένο και ατυχές περιστατικό στη σχέση γονιού-παιδιού.
Β) Ότι κάποιες φορές η συναισθηματική κακοποίηση δεν είναι ξεκάθαρη και χειροπιαστή συμπεριφορά όπως η σωματική βία και συνεπώς είναι τόσο δυσδιάκριτη που υπάρχει περίπτωση να μην γίνει αντιληπτή από κανέναν στο οικείο περιβάλλον του παιδιού. Ας έχουμε λοιπόν όλοι τα μάτια μας ανοιχτά, για να προστατεύσουμε τα παιδιά, έχοντας στο νου μας τι μήνυμα μπορεί να εκπέμπουν με την εκάστοτε συμπεριφορά τους.

Η Κατερίνα Καρασάββα είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια και μπορείτε να τη βρείτε στο http://en-dia-ferw.blogspot.gr/

talcmag.gr